św. Jan Henryk Newman doktorem Kościoła

Jestem zachwycony i uradowany zapowiedzią Leona XIV, iż ogłosi św. Jana Henryka Newmana doktorem Kościoła – stwierdził w specjalnym oświadczeniu z 1 sierpnia arcybiskup Westminsteru kard. Vincent Nichols, przewodniczący Konferencji Biskupów Katolickich Anglii i Walii (CBCEW). Dodał, iż decyzja ta oznacza, że pisma tego świętego „są prawdziwym wyrazem wiary Kościoła, co jest ogromnym wsparciem dla tych wszystkich, którzy cenią nie tylko jego wielką wiedzę, ale także heroiczną świętość w podążaniu za Bożym wezwaniem na drodze wiary”.

Z kolei wiceprzewodniczący CBCEW, metropolita Birmingham abp Bernard Longley powiedział o Newmanie: „To niezwykłe, że jego pisma – najpierw jako anglikanina, a później jako katolika – rozpatrywane całościowo, doprowadziły do ogłoszenia go doktorem Kościoła”. Wyraził też „niezmierną wdzięczność” papieżowi za podjęcie tej decyzji i zauważył, że Newman jest „trzecim Anglikiem obdarzonym tym tytułem” po św. Bedzie Czcigodnym i św. Anzelmie z Canterbury.
Kard. Nichols zaznaczył, że prośbę o uznanie świętego Jana Newmana za doktora Kościoła przedkładano Stolicy Apostolskiej „od dłuższego czasu” i cieszyła się ona szerokim poparciem na całym świecie.

„Ta chwila przywołuje żywe wspomnienia wizyt Benedykta XVI w 2010 roku w tych krajach (m.in. w Wielkiej Brytanii, na Cyprze i na Malcie), kiedy ogłosił błogosławionym ks. Jana Henryka Newmana [19 IX 2010 - KAI]” – kontynuował katolicki prymas Anglii. Zwrócił uwagę, iż „moment ten znajduje teraz swoje dopełnienie i napełnia wielką radością wszystkich, którzy dziś starają się naśladować Chrystusa”.

31 lipca Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej podało, że decyzja o ogłoszeniu św. Jana Henryka Newmana zapadła na spotkaniu w tym dniu papieża Leona XIV z prefektem Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych kard. Marcello Sameraro.
Ojciec Ignatius Harrison, członek założonego przez przyszłego doktora Kościoła Oratorium św. Filipa Nereusza w Birminghamie i współpostulator jego procesu kanonizacyjnego, zapewnił, że „ojcowie i bracia z Oratorium wyrażają Bogu chwałę i dziękczynienie za to, że Ojciec Święty Leon potwierdził dziś” nadanie tytułu doktora Kościoła4 św. Janowi Henrykowi”. Podkreślił, że „mądrość i duchowa wizja Newmana będą teraz jeszcze bardziej znaczące dla Kościoła powszechnego, a także dla wszystkich ludzi dobrej woli, którzy poszukują prawdy Bożej”.

Gavin Ashenden, były biskup anglikański, który w 2019 roku przeszedł na katolicyzm, zareagował na tę decyzję z podobnym entuzjazmem, pisząc w poście na platformie X: „To najwspanialsza wiadomość”.

Św. Jan Henryk Newman urodził się 21 lutego 1801 w Londynie jako najstarszy z 6 dzieci bankiera i potomkini francuskich hugenotów, zmuszonych do opuszczenia Francji po odwołaniu w 1685 Edyktu Nantejskiego (zapewniającego im wolność religijną). Pochodził z rodziny anglikańskiej i w tym wyznaniu rozpoczął w 1817 studia teologiczne, uwieńczone 29 maja 1825 ordynacją na pastora.

W 1833, m.in. pod wpływem podroży na Sycylię, współtworzył tzw. ruch oksfordzki, dążący do ożywienia skostniałego anglikanizmu także przez studiowanie pism Ojców Kościoła. Dogłębne zainteresowane historią Kościoła powszechnego, jak również kontakty z przebywającymi na Wyspach Brytyjskich katolikami z innych krajów doprowadziły go ostatecznie jesienią 1845 do przejścia na katolicyzm. Pociągnęło to za sobą m.in. konieczność ponownych święceń kapłańskich, gdyż Kościół katolickich nie uznawał (i do dziś nie uznaje) ważności ordynacji anglikańskiej. Nastąpiło to 30 maja 1847.

Po zmianie wyznania ks. Newman , mający już poważny dorobek naukowy w zakresie teologii i filozofii, prowadził nadal ożywioną działalność naukową i intelektualną. W uznaniu tych jego zasług Leon XIII mianował go 12 maja 1879 kardynałem, co jeszcze bardziej podniosło jego prestiż i autorytet w środowisku katolickim i w znacznym stopniu również wśród anglikanów. Kard. Newman zmarł 11 sierpnia 1890.

Za pontyfikatu św. Jana Pawła II rozpoczęto jego proces beatyfikacyjny, zakończony ogłoszeniem angielskiego konwertyty błogosławionym 19 września 2010 w Birmingham przez Benedykta XVI. Była to pierwsza beatyfikacja, dokonana osobiście przez tego papieża (drugą i ostatnią była beatyfikacja Jana Pawła II w Rzymie 1 maja 2011).